GRACIANOA BERRESKURATUZ

Gogoratzen dut duela urte batzuk El Viandar aldizkarian irakurritako artikulu baten izenburua «Graciano, gracias no». Oso errentagarritasun urrikoa zen eta arazo handiak ematen zituen, ematen duen mahatsa. Alde batetik, berandu heltzen delako, eta ez beti modu egokian, eta, bestetik, hezetasunarekiko oso sentibera delako . Errioxan ardoari freskotasuna eta azidotasuna emateko erabili izan den mahatsa da, tenpranilloaren osagarri ezin hobea. Eta lehen nahastean baino erabiltzen ez bazen ere, egun gracianoz egindako hainbat ardo monobarietal ditugu merkatuan, eta horietako batzuk kalitate handikoak eta ardo nabarmenak, inongo zalantzarik gabe. Oso mahats minoritarioa izan da, eta horrela izaten jarraitzen du gaur egun ere, eta 400 hektarea baino ez omen daude landatuta mahats honekin Errioxan, hau da, mahasti osoaren %1 baino ez. Tokian tokiko izenak ditu, Somontanon parraleta, Jerezen tintilla de Rota eta morrastel Frantziako hegoaldean. Nire lagun on batek esaten duen moduan, tenpranilloa abaniko baten antzekoa da, aromak oso ondo uztartuta erakusten duen abanikoa, eta gracianoa, aldiz, ezpata baten modukoa, aroma sarkorragoetakoa eta bolumen gutxiagokoa delako; hori bai, luzera eta pertsonalitate handiko aromak dituena, bitxia. Hainbat izen aipa daitezke mahats honekin egindako monobarietalen artean, batez ere Errioxan eta Nafarroan, baina beste eskualde batzuetan ere horretan hasiak dira. Nik ezagutzen eta dastatu ditudanen artean Contino, Dinastia Vivanco, Viña Ijalba, Abel Mendoza eta Allenderena eta Luis Cañasen Amaren nabarmenduko nituzke. Contino da, agian, ezagunena eta izen handiena duena, eta eskaintzen duen kalitatea oso handia da. Baina Brioneseko Dinastia Vivanco, San Vicente de la Sonsierrako Abel Mendozarena eta Luis Cañasen Amaren Graciano ere ez daude oso urruti Continotik. Horietako bakar batek ere ez du azidotasun azpimarragarririk, eta Luis Cañasena da, beharbada, besteak baino zertxobait apalagoa. Den-denek erakusten dituzte intentsitate handiko kolore ilunak eta itxiak, politak ventean, distiratsuak. Guztietan frutaren presentzia bigarren maila batean geratzen dela esango nuke, eta aroma baltsamikoak eta landare usainak nabarmentzen direla. Continok ditu usainik dotoreenak, eta, era berean, ahoko iragaite zaporetsu eta dotoreena du. Abel Mendozarena oso ardo luzea eta interesgarria da. Dinastia Vivancorena borobila, bitxia eta harrigarria da, bikaina. Ijalbarena, oso arina eta freskoa, luzea. Allendera da, agian, fruta gehien duena, fruta beltza eta gorria, amaiera astringente samarrarekin. Denak dira onak, freskoak, zaporetsuak, luzeak... eta originalak. Urte berri on!!!