IZOTZ ARDOAK

Mila zortziehun eta berrogeita hamazortzian agertzen da izotz ardoei buruzko lehen erreferentzia idatzia. Schloss Johannisbergen (Alemania) batu eta prentsatu ziren lehen aldiz mahats ale izoztuak. Benetako izotz ardoak (Eiswein) mahastian izoztu, eta bertan edukitzen diren mahats aleetan du jatorria. Gutxienez, zero azpitik 6-7 gradura heldu behar du, eta hobe 12ra heltzen bada. Orduan, mahatsa bildu eta ardo gozo bihurtzen da. Izotz ardoa egitea oso zaila da; pazientzia handia eskatzen du, eta nerbioak kontrolpean izatea... Beti dagoelako uzta biltzea eta mahats izoztuaren biltzearen artean aukeraren bat arriskua agertzeko. Helduegi badago, eta, batez ere, Botrytisak jota badago, mahatsak ez du izotz ardo on bat ematen. Mahastiek osasuntsu egon behar dute, mahats aleek aste batzuk iraun dezaten lehen izoztea etorri arte. Antzigar edo izotz zuri bortitza izaten da normalean egokiena, mahats aleak mahats azal izoztuak bilakatzen direlako. Alemanian ohikoa izaten da izotz ardoa egiteko erabiliko diren mahats aleak neguko goizalde ilunetan batzea, tenperatura zero azpitik 12 gradu ingurukoa izaten denean. Zaporea eta usaina mahatsak duen uretan ez direla disolbatzen kontuan hartzen badugu, ardoak ahoan eztitasun eta azidotasun benetan harrigarriak emango dizkigu. Ardo horrek duen azidotasuna kontuan izanik, zahartzeko oso egokia da, batez ere riesling mahatsarekin eginda badago. Baina oso atseginak dira, baita gazteak direnean dastatzeko ere. Alemanian egiten diren izotz ardo gehienak erabat garestiak dira. Ez ditugu ahaztu behar ardo hori egiteak dituen arriskuak, batetik, eta uzta ere urria izaten dela, bestetik, normalean biltzen denaren %10 erabiltzen baita. Alemanian izotz ardoa ondo araututa dago. 1971ko legeak ardoaren bost ezaugarri berezi (pradikats) jasotzen zituen. Eiswein kalifikazioa gehigarrizko izendapena zen, betiere beste ezaugarri batzuei lotuta -hala nola Spaetlese Eiswein edo Auslese Eiswein-, lehenengo izendapenak mahatsak biltzeko momentuan duen heldutasun puntua adieraziz eta Eiswein mahatsak bildu eta prentsatzeko unean izoztuta zeudela adierazteko. 1982ko legearen aldaketari esker, Eiswein ezaugarri propioa bilakatzen da, eta ez du behar besterik alboan. Alemania, Austria eta Kanada dira munduko izotz ardo ekoizle garrantzitsuenak. Legeak ez dira berdin-berdinak batean eta bestean. Kanadan, adibidez, zero azpitik 8 gradutan dago jarrita gutxienekoa, eta Moselan, zero azpitik 6 gradutan. Austrian eta Alemaniako beste toki guztietan, zero azpitik 7 gradukoa. Krisialdi larria jasaten ari gara, baina ez etsi. Eta kontuan izan horietako ardo miragarriren bat dastatu gabe ezin dela enopatarik infernura joan...