ANDALUZIAKO ALTXOR ZURIAK (III)

Gaur ardo gozo naturalak eta ardo erdi-gozoak edo likoredun oparoak aztertuko ditugu. Jerezko ardo gozo naturalak mahats oso helduak edo eguzkitan pasifikatutakoak dituzte oinarri, gehienetan Pedro Ximenez edo moskatela. Eta erabiltzen den mahats motak ematen dio izena ardoari.

Ardo gozo naturalak
Pedro Ximenez
Pedro Ximenez mahatsa erabiltzen da eguzkitan lehortu eta oso pasifikazio maila altua lortu ondoren. Prentsatu ondoren, azukrean oso aberatsa den muztioa lortzen da, kolore nahikotxorekin. Muztio horrek hartzidura alkohol partziala egingo du, eta ardo alkohola gehitu ondoren etengo da.
Oxidazio ontzeak eragingo du etengabeko aroma kontzentrazioa, eta, era berean, konplexutasunaren garapena beti ere freskotasuna eta mahatsaren ezaugarriak galtzeko arriskuak ekidingo ditu.
Ebano kolorea, iodo ñabardurak eta malko oso nabarmenak ditu, eta begi bistan dentsitate irudipena ematen du. Mahaspasak, pikupasak eta datilak, eztia eta konpota aromak adituko ditugu sudurrean. Zahartzeak gero eta nabarmenago utziko ditu xigortu tonuak (kafea, txokolate mingotsa, kakaoa). Belusa eta azukrearen gehiegizko gozotasuna orekatzen duen azidotasuna ahoan. Oso luzea da, eta zaporetsua.
Moskatela
Egiteko prozesua Pedro Ximenezenaren berbera da. Gaztaina eta kaoba arteko kolore biziko ardoa da. Sudurrean, jasmin usaina, laranja lorea, atxaparra, baita lima edo pomeloaren ukitu zitrikoak ere, kutsu gozoegiarekin. Ahoan, neurrizko gozotasuna du, moskatelak berak eskaintzen dituen ezaugarriak nabarmenduz eta lore ukituekin. Amaieran, berriz, lehorgarri eta mingostasun puntu bat du.
Ardo erdi-gozoak.
Araudiaren arabera, ardo hauek ardo oparoak eta ardo gozo naturalen arteko nahasteen bidez lortzen dira, eta, kasu batzuetan, kontzentraturiko muztioa ardo gozoaren ordez.
Pale Cream
Fino edo manzanillari kontzentratutako muztioa gehitzen zaio berezko duten lehortasun sentsazioa leuntzeko, gozatzeko. Kolore hori hitsa edo urre hitsa izaten da. Sudurrean, manzanillak eta finoak duten zorroztasun hori dute, eta ahoan, arinak eta freskoak dira, gozotasun ukituarekin, oso atseginak, jatorriz duten mingostasuna leunduz.
Medium
Ardo oparoa eta ardo gozo naturalaren arteko nahastea. Normalean amontilladoa erabiltzen da; batez ere ontze oxidatiboa jasan duen ardoa, baina aurretiaz ontze biologikoa ere izan duena. Anbar eta gaztaina ilunaren arteko kolorea du. Amontilladoaren aromak baina ukitu gozoekin. Ahoan, lehor sartzen da, baina gozatuz doa, leunduz.
Cream
Olorosoak eta ardo gozoak (kopuru esanguratsuan) nahastuz.
Kaoba iluna. Koipetsua ematen du. Olorosoaren sudurra, baina turroia eta karamelo usainak tartekatuz. Ahoan, leuna eta belusa ukitua, orekatua, dotorea.