TESTUINGURUA

Ardo bat dastatzeko orduan testuinguruaren eragina nabarmena dela ezin da ukatu. Nori ez zaio gertatu inoiz oporretan ardo zoragarri bat dastatu ondoren, botila batzuk erosi etxerako, eta, itzulitakoan, etxean, botila horiek hain onak ez iruditzea? Nork ez du probatu upategiren batean txundituta utzi duen ardoren bat eta, gero, beste momentu batean edan, eta guztiz desberdina aurkitu ardo berbera? Zer aldatu da, orduan? Dastatze edo kontsumo zirkunstanziak, egoera, baldintzak... hori aldatu da. Eta zer faktorek izango dute, beraz, eragina ardo bat dastatzean? Hainbat dira. Oinarrizkoenak, beharbada, tenperatura, tresneria... Horiek duten eragina ardo bat hautematean frogatuta dago, egiaztatuta behin eta berriro. Ardo beltz bat 20&fraq14; tan hartzen badugu astuna eta alkoholikoa irudituko zaigu, eta, gehiegi hozten badugu, berriz, taninoak zorrotzegiak eta mingarriak. Koparena eztabaidagarriagoa gerta daiteke, tamaina eta formen zehaztasunetan sartzen bagara, baina oinarrizkoena, oro har, baloi forma izatea, goikaldean pixkabat estuagoa, eta kristala fina, neurri baten fina. Ardo on bat, baldintza egokietan zerbitzatuta, oso ona irudi dakiguke, eta baldintza horiek betetzea nahiko erraza da. Beste faktore azpimarragarri bat urtaroak dira. Argi dago klimaren eragina oso garrantzitsua dela ardo baten ezaugarriak aztertzeko orduan, eta egia da, era berean, kontsumoan eragina duela. Gure gorputza (eta geure burua) ez dago berdin 32º-gradutan edo 3º-tan. Udako bero handiekin 15º-tako ardo batekin gozatzea oso zaila izango zaigu, ardo orekatua eta bikaina izanagatik. Topikoa iruditu arren, udan hobeto gozatzen dira gorriak, zuriak, apardunak, beltz gazteak edo ontze laburrekoak... Kontuan hartzeko beste faktore bat zera da, dastazen ari garen ardoari buruz dugun informazioa. Ez da berdin inongo informaziorik ez izatea, botilan, edo nongoa, norena, zein mahatsekin edota egilearen filosofia ezagutzea... Botila guztiek dute historia bat atzetik, eta hori ezagutzeak ardoa behar den moduan dastatzen lagun dezake. Baina egia da, halaber, dastatu beharreko ardoa ezagutzeak norabide jakin batean, aldez aurretik jar gaitzakeela; esaterako, Vega Sicilia bat aurrean badugu. Prezioak ere, nola ez, badu eragina. Eta dastatzailearen edo edalearen esperientzia pertsonalak ere badu zerikusirik. Logikoa denez, edale baten ahoak eboluzionatu egiten ditu zapore berriak, mahats motak eta eskualde eta estiloak probatu ahala. Eta beste faktore asko dago, baina, amaitzeko, aldartea aipatuko dugu. Euforiaz dastatutako ardo bat zoragarria irudi dakiguke, eta ardo berbera, egoera ez hain baikorrean dastatuta, beharbada, arrunta irudituko zaigu... Eta konpainia, eta janaria eta pertzepzioaren subjetibitatea... eta beste faktore asko ere badaude.